Zdrowie

Świerzbowiec ludzki jest to świądowa choroba zakaźna, pasożytnicza dotykająca głównie dzieci, jednak dorosłym także nie jest obcy. Dolegliwość ta jest jedną z najpopularniejszych na całym świecie, jednak występuje głównie w klimacie tropikalnym. Szacunkowo dotyka mniej niż 1 procent mieszkańców krajów rozwiniętych. Jakie objawy powoduje świerzb i jak długo się go leczy?

Jak wygląda świerzb u ludzi?

Świerzb jest chorobą, którą bardzo łatwo pomylić z alergiami wszelkiego rodzaju. Wynika to z faktu, iż zmiany skórne przyjmują postać grudkowo — pęcherzykową, która przypomina wysypkę alergiczną. Najczęstszymi miejscami jej występowania są wszelkie zgięcia i fałdy skórne, a także okolice narządów płciowych.

W obrębie dłoni i rąk zauważyć możemy tzw. nory świerzbowcowe. Są to wąskie, nieregularne i lekko wypukłe wykwity linijne, które w niektórych przypadkach mogą być nawet rumieniowe. Z kolei w obrębie tułowia i stóp pojawiać się mogą zmiany skórne w formie pęcherzyków, krostek i guzków.

Jedną z najrzadszych odmian choroby, jednak o najtrudniejszym przebiegu jest świerzb norweski, który wyglądać może zupełnie inaczej. W tym przypadku zmiany skórne są bardzo rozległe i obejmować mogą nawet twarz. Pojawiać się mogą także zrogowacenia skóry oraz zgrubienia paznokci. Co ciekawe, świąd w tej odmianie może się nie pojawić. Szacuje się, że dotyka on jedynie 50 procent dotkniętych świerzbem norweskim.

Jak rozpoczyna się świerzb?

Świerzb rozpoczyna się poprzez zarażenie zewnątrz pasożytniczym roztoczem. Pasożyt drąży tunele w zrogowaciałej warstwie naskórka, w których samica składa jaja. Okres wylęgania się pasożyta trwa ok. 2 tygodnie. Wyklute larwy po ok. 3 tygodniach przekształcają się w dojrzałe świerzbowce. To właśnie ich dorosła postać wywołuje świąd i wysypkę.

W okresie wylęgania u chorego nie pojawiają się objawy, jednak nie zmienia to faktu, iż w tym czasie zakaża on innych. W większości przypadków do zarażenia świerzbem dochodzi właśnie w tym okresie. Najbardziej narażone na to są osoby mieszkające pod jednym dachem. Do zakażenia świerzbem dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym, bardzo często wystarczy nawet podanie ręki lub w wyniku kontaktu z przedmiotami tj. pościel, lub ręcznik.

Świerzb — leczenie

Świerzb bardzo łatwo poddaje się leczeniu, jednak nigdy nie zaobserwowano samowyleczenia. Nieleczony świerzb prowadzić może także do zmian guzkowych na ciele. Długotrwały, nieleczony świąd zwiększa ryzyko powstawania nadkażeń bakteryjnych skóry, tzw. zliszajowacenie. Mimo wszystko kluczowe jest, aby farmakologii podjęły się wszystkie osoby, z którymi zarażony miał kontakt bezpośredni, nawet gdy nie obserwuje się u nich objawów.

Pamiętamy, że u dzieci świerzb występuje także bardzo często, dlatego nie powinniśmy bagatelizować objawów tj. wysypka na skórze i świąd. Choroba wygląda tak samo jak u dorosłego, a wszelkie niepokojące objawy należy skonsultować z lekarzem pediatrą, który dobierze odpowiednie kosmetyki na delikatną skórę i leki.

Jak długo leczy się świerzb u człowieka?

Wiele osób mylnie twierdzi, że leczenie jest uciążliwe. Wynika to z faktu, iż dawniej trwało długo. Nowe leki są nie tylko szybko działające, ale także łatwe w użyciu. Długość leczenia świerzbowca ludzkiego różni się w zależności od dobranego leczenia. Jest to okres od kilku dni do nawet kilkunastu, jednak chory przestaje zarażać już po 1-2 dniach terapii.

Dłuższego leczenia wymaga świerzb norweski oraz chorzy z immunosupresją, oraz wtórnym zakażeniem bakteryjnym. Najbardziej narażone na zakażenie nim są osoby o obniżonej odporności oraz starsze.

Jak długo po leczeniu świerzbu swędzi skóra? 

Po zakończeniu terapii przez kilka lub nawet kilkanaście tygodni pojawiać się może świąd. Wynika to z przedłużającej się reakcji zapalnej na alergeny świerzbowca. Dotyczy to najczęściej alergików. Pomocne okazać się mogą leki antyhistaminowe, a także wszelkiego rodzaju maści łagodzące swędzenie.

W jakiej temperaturze ginie świerzb?

Świerzb ginie w bardzo niskich jak i w bardzo wysokich temperaturach. W celu zniszczenia wszystkich potencjalnych ognisk chorobowych należy wyprać ubrania, pościel, ręczniki, pluszowe zabawki, koce itp. W wysokiej temperaturze najlepiej powyżej 60 stopni Celsjusza, a następnie wyprasować wszystkie zainfekowane świerzbowcem przedmioty. Istnieją jednak niestety przedmioty, których wypranie nie należy do najłatwiejszych. W takiej sytuacji zaleca się wymrozić przez 12 h w –20 stopniach Celsjusza.

Jak długo żyje świerzb w ubraniach?

Ze względu na niedostateczną wilgotność otoczenia, świerzb poza skorą człowieka żyje 3-4 dni. Aby nieprzyjemna dolegliwość nie powróciła, zaleca się jednak, aby nie używać pościeli, bielizny i ubrań chorego przez co najmniej tydzień po wypraniu i wyprasowaniu. Zaleca się, aby zapakować wszystkie przedmioty na okres od 1 do 3 tygodni w plastikowe worki i schować w trudnodostępne miejsce.

Czego nie lubi świerzbowiec?

Wspominaliśmy już, że świerzb ginie w bardzo wysokich i bardzo niskich temperaturach, jednak to nie wszystko. Świerzbowiec ludzki nie lubi także zmian temperatury, dlatego polewanie ciała naprzemiennie zimną i ciepłą wodą może okazać się pomocne w jego leczeniu.

Pasożyt nie lubi także olejków eterycznych, szczególnie tych z drzewa herbacianego. Dodatkowo ma on właściwości kojące i antybakteryjne, wobec czego dodany do kąpieli zmniejszy ryzyko powstawania nadkażeń na skórze.

Ocet jest to produkt, który nie tylko świetnie sprawdza się w naszej kuchni, ale także radzi sobie z pasożytami i ich jajami, dlatego świerzbowiec ludzki się go boi.

Nie ma skutecznych domowych sposobów na świerzb. Objawy można jedynie łagodzić i wspomagać leczenie farmakologiczne, co nie oznacza jednak, że nie warto, zasięgnąć po wspomniane produkty.

Z czym można pomylić świerzb?

Objawy świerzbu są typowe także dla wielu innych dolegliwości, dlatego nie jest to problem, aby pomylić się przy diagnozie. Świerzb pomylić można z:

• Alergicznymi zmianami skórnymi,
• atopowym zapaleniem skóry,
• opryszczkowatym zapaleniem skóry,
• liszajcem zakaźnym,
• wypryskami,
• łuszczycą,
• wszawicą odzieżową.

Jak leczyć świerzb?

Wizyta u dermatologa

Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy podjąć, gdy zauważymy zmiany typowe dla świerzbu, jest konsultacja lekarska. Lekarz lub dermatolog po wykonaniu badań dobierze odpowiednią farmakologię. Leczenie zazwyczaj zaczyna się od przyjmowania odpowiedniego antybiotyku, który przygotowuje skórę pod leczenie i wyleczy zmiany chorobowe.

Zewnętrzne leki przeciw świerzbowi nakłada się na oczyszczoną skórę i pozostawia na skórze na kilka, a nawet kilkanaście godzin. U dorosłych maść nakłada się na całe ciało z pominięciem głowy. U dzieci smarujemy także skórę głowy. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na okolice narządów płciowych, zgięcia i przestrzenie międzypalcowe.

Leczenie domowymi sposobami

Istnieją także leki na świerzb bez recepty, które dostaniemy w każdej aptece. Jeśli decydujemy się na kurację domową, powinniśmy jednak pamiętać, że terapia może się znacząco wydłużyć. W tym okresie powinniśmy pamiętać o codziennej zmianie pościeli, ręczników i ubrań, a także powinniśmy powstrzymać się od kontaktów, nawet z domownikami. Wszystkie te kroki zapewnią skuteczną i szybką kurację, a już po kilku dniach będziemy mogli wrócić do codzienności, pracy lub szkoły.

Istnieją także sposoby, które łagodzą objawy świerzbu. Wbrew pozorom nie należy do nich zażywanie ciepłych kąpieli. W tym przypadku jest wręcz przeciwnie — objawy się nasilają. Okłady z ziół, olejków eterycznych, a nawet octu okazać się mogą pomocne podczas łagodzenia świądu.