Klasterowy ból głowy, nazywany również zespołem Hortona, to silny ból zlokalizowany w okolicach oczodołu. Pojawia się zawsze po jednej stronie i zazwyczaj trwa kilka minut, choć może również 3 godziny. Gdy się pojawia, to występują także objawy wegetatywne, do których zaliczamy m.in. łzawienie, czy uczucie zatkania nosa. Z problemem klasterowego bólu głowy zmagają się przede wszystkim osoby pomiędzy 20. a 30. rokiem życia.
ReklamaKlasterowe bóle głowy – rodzaje
Istnieją dwa rodzaje klasterowych bólów głowy. Są to m in:
Bóle epizodyczne – chorzy zmagają się z nimi każdego dnia i taki stan może trwać nawet kilka miesięcy. Są to minimum 2 klastery, które powinny być oddzielone przynajmniej dwutygodniowym okresem remisji, jak i utrzymywać się od 7 dni do roku.
Bóle przewlekłe – czas trwania ataków przekracza 3 lata, a ich okres remisji nie jest dłuższy niż 2 tygodnie; bóle często pojawiają się w nocy.
Kto choruje na Zespół Hortona?
Klasterowy ból głowy występuje znacznie rzadziej niż migrena. Według szacunków zmaga się z nimi około 0,1 populacji ogólnej. Co więcej, głównie chorują mężczyźni – nawet 4-7 razy częściej niż kobiety! To schorzenie może wystąpić w każdym wieku – także u dzieci, ale najczęściej pojawia się między 20. a 40. rokiem życia.
Ból oczodołu i głowy czy to klasterowy bólu głowy?
Klasterowe bóle głowy objawiają się przede wszystkim dolegliwościami bólowymi w oczodole i okolicy czołowo-skroniowej. Są to najsilniejsze bóle głowy według skali bólu. Pojawiają się one po jednej stronie – lewej lub prawej. Podczas takiego napadu występują również inne objawy, do których zaliczamy łzawienie oczu, opuchnięte powieki, obrzęk błony śluzowej nosa, czy chociażby potliwości twarzy. Bardzo często napady bólu pojawiają się o tej samej porze roku i dnia. Najczęściej są niezwykle silne i promieniują aż do szczęki. W większości przypadków są one epizodyczne, choć warto wiedzieć, że niektórzy zmagają się z nim przewlekłe – każdego dnia, przez długie lata.
Ból głowy w nocy – objawy klasterowego bólu głowy
Ten rodzaj bólu jest dość charakterystyczny, dlatego postawienie diagnozy nie sprawia większych problemów. Bóle mogą pojawiać się z różną częstotliwością – raz, czy nawet kilkadziesiąt razy w ciągu dnia. Nierzadko występują one w nocy podczas snu.
Przyczyny klasterowego bólu głowy – czego unikać?
Gdy osoba chora zmaga się z klasterowym bólem głowy, to zazwyczaj zachowuje się nieco dziwnie – m.in. jest bardzo pobudzona ruchowo. Co więcej, należy również wiedzieć, że klasterowy ból głowy można wywołać. Do czynników wpływający na wystąpienie napadu w trakcie trwającego klasteru zaliczamy:
- Alkohol,
- palenie wyrobów tytoniowych,
- nadmierny stres,
- wysokie ciśnienie tętnicze,
- przebywanie w gorącym pomieszczeniu,
- przyjmowanie preparatów powodujących uwalnianie tlenku azotu w organizmie.
Nawet 1/5 chorujących cierpi na nietypowy przebieg tej choroby. Zmagają się oni z napadowymi bólami głowy, ale ataki się nie grupują i nie tworzą się klastery. U niektórych pacjentów występują napadowe bóle głowy już od samego początku, natomiast u innych najpierw pojawia się objaw w postaci klasterów i następnie przekształca się we wtórne przewlekłe klasterowe bóle głowy.
Co należy zrobić, gdy występują objawy Zespołu Hortona?
Jeśli zmagamy się z nawracającymi bólami głowy lub ból jest nie do zniesienia, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że zmagamy się z Zespołem Hortona. W takiej sytuacji powinniśmy jak najszybciej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który przeprowadzi podstawowe badania, zleci diagnostykę obrazową, dzięki czemu będzie mógł ustalić rozpoznanie bólu i wdrożyć właściwe leczenie.
Osoby cierpiące na bóle głowy, powinny zapisywać, kiedy i z jaką częstością pojawiają się dolegliwości bólowe. Prowadzenie tzw. dzienniczka bólu głowy jest bardzo pomocne w diagnostyce. Ważnymi informacjami są też długość trwania bólu, a także sposoby leczenia, jakie były stosowane w celu wyeliminowania bólu. To wszystko należy przekazać specjaliście, który zapewne przeprowadzi z nami dokładny wywiad – zapyta m.in. o czynniki mogące nasilać ból głowy. W ten sposób można postawić szybko prawidłową diagnozę i rozpocząć leczenie.
Jak diagnozuje się bóle głowy Hortona?
Aby móc postawić diagnozę, niezbędne jest badanie przedmiotowe i podmiotowe. Większość lekarzy jest w stanie stwierdzić klasterowe bóle głowy już na podstawie samego wywiadu z pacjentem. Chociaż warto dodać, że diagnostyka powinna być oparta także na charakterystycznym obrazie klinicznym. Możemy wymienić kilka pomocnych czynników w diagnostyce klasterowego bólu głowy takie jak m.in. zwężenie źrenicy i szpary powiekowej, zapchany nos, jednostronny ból głowy promieniujący, przekrwienie spojówek, obrzęk powiek, czy pojawianie się bólu każdego dnia.
ReklamaBól klasterowy – przyczyny
Nie istnieją silniejsze bóle głowy niż klasterowy ból głowy. Występują one epizodycznie lub przewlekłe. Nie ulega żadnym wątpliwością, że zespół Hortona bardzo utrudnia normalne funkcjonowanie, bowiem napady bólu głowy pojawiają się praktycznie każdego dnia i to nawet kilkukrotnie. Dobrą informacją natomiast jest to, że nie jest to często występujące schorzenie – dużo częściej mamy do czynienia z migrenami, czy napięciowymi bólami głowy. Jak na razie nie znamy dokładnych przyczyn klasterowego bólu głowy. Z tego też powodu tę chorobę zalicza się do idiopatycznych bólów głowy. Ustalono jedynie, że gdy dochodzi do napadu, zwiększa się stężenie neuroprzekaźników w układzie nerwowym, wśród których znajduje się histamina.
Jak zwalczyć klasterowy ból głowy?
Niestety klasterowe bóle głowy nie miną, jeśli nie wdrożymy odpowiednich metod leczenia. Leczenie klasterowego bólu głowy polega między innymi na zwalczaniu każdego napadu – np. poprzez wdychanie przez pacjenta czystego tlenu 7 l/min przez 15 minut. Pomocne mogą być również preparaty farmakologiczne np. sumatriptan, choć trzeba pamiętać, aby nie przedawkować tych leków.
Istotne jest również przerywanie klasteru. Jest to możliwe przy pomocy leków steroidowych np. metyloprednizolonu. Na początku są one podawane dożylnie, a następnie doustnie, lecz w mniejszej dawce. W leczeniu liczy się też profilaktyka – pomocna jest m.in. sól sodowa kwasu walproinowego. Natomiast u chorych, którzy są oporni na stosowane leki, zastosowanie znajduje stymulacja tylnej części podwzgórza.
Klasterowy ból głowy a leczenie operacyjne
Objawy klasterowych bólów głowy są bardzo uciążliwe, dlatego nikogo nie powinien dziwić fakt, że chorzy zastanawiają się, czy istnieją metody operacyjne. Na szczęście są takie – wykonuje je się pod kontrolą radiologiczną termokoagulacji zwoju Gessara lub poprzez przecięcie korzenia czuciowego nerwu trójdzielnego z dojścia przez tylną jamę czaszki. To skuteczny sposób wyeliminowania klasterowych bólów głowy. Trzeba jednak wiedzieć, że tego typu metody są obarczone sporym ryzykiem, o czym lekarz nas poinformuje. Podczas wykonywania takich zabiegów nierzadko dochodzi do pewnych niepowodzeń, natomiast u części pacjentów bóle mogą pozostać.
Klastrowy ból głowy – domowe sposoby na zespół Hortona
Pacjenci cierpiący na klasterowe bóle głowy zazwyczaj sięgają po leki przeciwbólowe dostępne w każdej aptece bez recepty. Niestety nie są one skuteczne – nie przynoszą praktycznie żadnej ulgi, co wynika z tego, że ten rodzaj bólu zazwyczaj nie trwa długo, a takie preparaty zaczynają działać zbyt późno. Z tego powodu najlepszym rozwiązaniem, gdy występuje klasterowy ból głowy, są inhalacje 100% tlenem. Możemy również sięgnąć po leki na receptę z grupy tryptanów, które są powszechnie stosowane przez osoby zmagające się z migreną. Niektórym pacjentom ulgę przynoszą również kompresy.
Ponadto ważne jest, aby podczas napadu bólu klasterowego:
- Uspokoić się,
- przebywać w zaciemnionym i wyciszonym pomieszczeniu,
- zrezygnować z alkoholu i papierosów.
Warto wypróbować te wszystkie metody, aby znaleźć ten najlepszy dla siebie i uwolnić się od bólu!
ReklamaCzy można uchronić się przed zachorowaniem na klasterowe bóle głowy?
Zdążyliśmy już wspomnieć, że jak dotąd nie ustalono, co jest przyczyną klasterowych bólów głowy, jak i nie wiadomo, jaki jest ich mechanizm powstawania, dlatego nie ma możliwości wyeliminowania ryzyka wystąpienia Zespołu Hortona. Wiadomo natomiast, że osoby, które niegdyś zmagały się z tego typu objawami, nie powinny sięgać po alkohol – nawet małe ilości mogą zaszkodzić.
