Zapalenia miazgi zęba i bólu z nim związanego, zazwyczaj da się uniknąć, gdy dba się o prawidłową higienę jamy ustnej. Ból zęba spowodowany uszkodzeniem jego wnętrza i związane z tym dolegliwości są jednak bardzo powszechne. Ratunkiem przed wyrwaniem zęba jest leczenie kanałowe, które wykonuje się u dentysty. Jednak nie gwarantuje ono, że ból zęba po leczeniu natychmiast minie. Powikłania przy leczeniu kanałowym mogą wystąpić w trakcie leczenia, jak i po minięciu kilku lat po wykonaniu zabiegu. Dlaczego tak się dzieje? Na pytanie jak to możliwe, że ból zęba po leczeniu kanałowym po kilku latach nadal sprawia dolegliwość, znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.
Na czym polega leczenie kanałowe?
Przy leczeniu kanałowym najważniejsze jest usunięcie miazgi z kanałów oraz dokonanie ich dezynfekcji. Wyróżniamy gałąź stomatologi, która specjalizuje się w tego rodzaju zabiegach – endodoncja. W zależności od wielkości występującej zmiany lekarz dokonuje wyboru urządzeń i metod leczenia. Uszkodzona miazga zostaje zastąpiona odpowiednimi materiałami do wypełnienia ubytku, następnie dentysta zabezpiecza koronę zęba.
Podczas leczenia, chirurg stomatologiczny usuwa próchnicę z zęba przy użyciu narzędzi mechanicznych oraz ręcznych. Wykonanie zabiegu wymaga odpowiedniego dojścia do kanałów zęba, dlatego ważne jest odpowiednie dobranie technologii. Materiałami używanymi do wykonania narzędzi są stal i stopy tytanowo-niklowe. Coraz powszechniejsza jest metoda wykorzystywania fal ultradźwiękowych.
Kiedy wykonuje się leczenie kanałowe?
W przypadku gdy zaczyna nas boleć ząb lub odczuwamy go przy jego nacisku, powinniśmy natychmiast wybrać się na wizytę do dentysty, bo najprawdopodobniej doszło już do zapalenia. Konieczność wykonania terapii jest wtedy, gdy najwrażliwsza część zęba, czyli miazga zębowa znajduje się w stanie zapalnym. W skład miazgi zębowej wchodzą nerw i naczynia krwionośne. Demineralizacja szkliwa pod wpływem próchnicy osłabia jego strukturę i stopniowo wnika w coraz głębsze części zęba. Konsekwencją nieleczonej próchnicy jest pogorszenie się stanu miazgi zębowej, co prowadzi do powstania stanu zapalnego. Zabieg leczenia kanałowego wykonuje się u dzieci i dorosłych także w przypadkach, gdy dojdzie do pęknięcia lub złamania zęba, rozwoju bakterii beztlenowych czy zapalenia tkanek otaczających korzenie zęba. Leczenie kanałowe wykonuje się w celu ratowania chorego zęba, który może posłużyć nam przez kilka kolejnych lat.
Objawy stanu zapalnego zębów
Jeśli odczuwasz ostry ból zęba oraz pojawia się nadwrażliwość podczas picia zimnych lub ciepłych napojów, to możliwe, że miazga zębowa jest uszkodzona. Jej ukrwienie sprawia, że jest bardzo wrażliwa na bodźce. Może pojawić się przebarwienie zęba oraz ból tkanek znajdujących się w okolicy. Najczęściej ząb boli w sposób promieniujący oraz pulsujący i ze względu na to ciężko jest znaleźć lokalizację problemu. Następnie podawane jest znieczulenie, które powoduje, że leczenie kanałowe jest bezbolesne. Często przeprowadza się znieczulenie miejscowe. Obecnie jest możliwość dobrania środka znieczulającego indywidualnie dla pacjenta, w zależności od potrzeby. Po wykonaniu leczenia, przez kilka dni może występować nadwrażliwość. Wizyty u stomatologa powinny odbywać się regularnie, nie rzadziej niż co 6 miesięcy. Gdy czujemy ból wewnątrz jamy ustnej, warto jak najszybciej udać się do specjalisty w celu konsultacji i porady. Ponadto, jeśli zareagujemy w porę możemy zapobiec przymusowemu usunięciu zęba jak i przed większym bólem.
Przygotowanie do leczenia kanałowego
Przed leczeniem kanałowym wykonuje się zdjęcie RTG. Wówczas specjalista na podstawie zdjęcia RTG dokonuje oceny, stopnia zaawansowania zmian chorobowych, a także kształtu i położenia kanału. Czasem konieczne będzie wykonanie dodatkowych badań np. zdjęcia pan tomograficznego lub badania CBCT. Usunięcie próchnicy jest kolejnym etapem leczenia. Następnie lekarz podaje miejscowe znieczulenie jeśli jest ono wymagane, aby pacjent nie odczuwał bólu podczas zabiegu, który może być bolesny, co się często zdarza. Pacjent najczęściej zakładany ma koferdam, co przyczynia się do tego, że stomatolog ma dostęp i lepszą widoczność pola zabiegowego – język zostaje odsunięty aby w okolicy miejsca zabiegowego utrzymywana została suchość. W leczeniu kanałowym ważne jest zapewnienie pacjentowi bezpieczeństwa i zadbanie o komfort podczas leczenia zęba kanałowo przez lekarza.
Jak wygląda zabieg w leczeniu kanałowym?
Miazga, wchodząca w skład zęba, zostaje usunięta po odpowiednim przygotowaniu komory zęba. Stomatolog w kolejnym etapie dokonuje oczyszczania kanałów zębowych i przystępuje do rozszerzenia ich w celu pozbycia się bakterii, które mogły przedostać się do zębiny. W przypadku leczenia kanałowo najtrudniejszym etapem jest, przedostanie się do kanałów, ponieważ wymaga to zaawansowanej technologi. Narzędzia używane przez dentystę mają średnicę mniejszą niż milimetr i są podatne na zginanie i w każdej chwili mogą ulec złamaniu. Niestety kilku pacjentów może zostać z pozostawianymi w kanale narzędziami. W żadnym wypadku pacjent nie powinien podejmować się wyciągania pozostałości. Ryzyko wynikające z usuwania złamanych narzędzi jest duże, a pozostawienie go nie jest zagrożeniem dla zęba. Następnym etapem jest wypełnienie kanału przeznaczonymi do tego preparatami. Odpowiednio dobrany materiał pomaga zabezpieczyć się przed rozwojem bakterii i wynikających z tego dolegliwości.
Jak dbać o ząb po leczeniu kanałowym
Leczony kanałowo ząb wymaga szczególnej pielęgnacji, aby przez długie lata nie dochodziło do nawrotu choroby. Należy pamiętać o tym, że wszystkie zęby muszą być dokładnie szczotkowane co najmniej dwa razy dziennie. Oprócz mycia zębów warto sięgnąć po nici dentystyczne, które pomogą usunąć resztki pokarmowe oraz bakterie znajdujące w przestrzeniach międzyzębowych. Nić dentystyczna dostaje się do trudno dostępnych miejsc między zębami, gdzie zwykła szczoteczka nie dochodzi. Pozostawione resztki jedzenia w przestrzeniach międzyzębowych powodują rozwój bakterii i drobnoustrojów, co może bezpośrednio prowadzić do nawrotu próchnicy.
Pulsujący ból zęba po kilku latach po leczeniu kanałowym
Wskaźnik wykonywania leczenia kanałowego w sposób prawidłowy jest wysoki, ale objęty ryzykiem niepowodzenia. Występują jednak przypadki w których, ból zęba nie ustępuje po zabiegu i trzeba rozpocząć powtórne leczenie. Skutki powikłań mogą wystąpić nawet po kilku latach. Gdy ząb nie zagoi się, wskazana jest rozmowa z lekarzem specjalistą. Często dolegliwości bólowe związane są ze złym przeprowadzonym leczeniem pierwotnym. Wokół zęba leczonego mógł wytworzyć się stan zapalny spowodowany podrażnieniem tkanek.
Materiał, którym wypełniany jest ząb, może powodować reakcję uczuleniową. Jeśli ból zęba po leczeniu nie ustąpił po 2 tygodniach, należy udać się ponownie do dentysty. Powtórzenie wykonania zabiegu leczenia kanałowego zęba polega na usunięciu wcześniejszego włożonego materiału wypełniającego kanał. Następnie zadaniem lekarza jest znalezienie przyczyny bólu. Najczęściej przyczyną bolącego zęba po leczeniu kanałowym jest powracająca próchnica. W takiej sytuacji stomatolog pozbywa się próchnicy i ponownie wypełnia ząb.
Powikłania po leczeniu kanałowym
W celu sprawdzenia, czy leczenie zostało wykonane prawidłowo, zaleca się wykonanie kolejnego zdjęcia RTG. Ryzyko wystąpienia powikłań jest możliwe podczas leczenia kanałowego. Podczas gdy stomatolog chirurg niedostatecznie otworzy komorę miazgi zębowej, może dojść do złamania narzędzia podczas trwania leczenia kanałowego. Ząb, który przebarwia się na kolor żółto-brunanty może też być wynikiem nieodpowiedniego otwarcia komory. Miazga pozostająca w zakamarkach może powodować gnicie, ponieważ zawiera ona bakterie powodujące zakażenie kanałów korzeniowych. Pulsujący ból występujący po zakończeniu leczenia może wynikać z niepełnego usunięcia zalegających bakterii w tkankach okołowierzchołkowych. W niektórych przypadkach wskazane jest stosowanie antybiotyku ze względu na rozprzestrzeniającą się infekcję, Powikłaniem zęba po leczeniu kanałowym może być również ukruszenie korony zęba.