Gdy pod paznokciem zauważamy ciemniejszą plamę, to najczęściej ją ignorujemy i uważamy, że wynika ona z uderzenia lub zwykłej infekcji bakteryjnej. Jak się jednak okazuje, może być oznaką czerniaka. Jest to podstępny nowotwór, który trudno wykryć, a poza tym występują przerzuty do innych organów. Według badań i statystyk więcej niż 50% osób zmagających się z czerniakiem podpaznokciowym umiera w ciągu 5 lat od uzyskania diagnozy.
ReklamaCzym jest czerniak podpaznokciowy?
Czerniak paznokcia, inaczej czerniak podpaznokciowy to rzadko występujący nowotwór złośliwy, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Zmagał się z nim znany muzyk Bob Marley, który znalazł u siebie krwiaka pod paznokciem palca stopy. Niestety nie udało mu się wygrać z nowotworem, ponieważ pojawiły się przerzuty.
Jakie są postacie czerniaka paznokcia?
Wyróżniamy 4 rodzaje czerniaka złośliwego:
- Czerniak szerzący się powierzchownie;
- czerniak guzkowy;
- akralny – np. czerniak paznokcia;
- czerniak z plamy soczewicowatej.
Czerniak paznokcia – objawy
Jak możemy rozpoznać czerniaka paznokcia? Okazuje się, że to wcale nie jest takie proste, ponieważ czarna plama pod paznokciem może się pojawić także wskutek wielu chorób układowych, infekcji, czy chociażby urazów. Nierzadko pojawia się u osób przyjmujących różne leki. Bardzo często wygląda jak krwiak, dlatego zazwyczaj jest lekceważona. Innym może też przypominać grzybicę płytki paznokciowej. Aby móc stwierdzić pochodzenie zmian, należy skonsultować się z lekarzem, aczkolwiek niezbędne jest badanie dermatoskopowe lub wideo skopowe.
Czerniaka podpaznokciowego ocenia się według kilku kryteriów reguły CUBED:
- C – znamię o innym kolorze niż skóra;
- U – niepewna diagnoza;
- B – krwawienie ze znamienia;
- E – zmiana (powiększanie się) znamienia lub owrzodzenie mimo wdrożenia leczenia;
- D – opóźnienie w gojeniu powyżej dwóch miesięcy.
Zazwyczaj pierwsze objawy czerniaka podpaznokciowego to jedynie ciemna smuga, która pojawia się od macierzy i biegnie wzdłuż płytki paznokcia. Zazwyczaj ma ona czarny lub brązowy odcień, choć warto tutaj podkreślić, że u niektórych chorych może przyjmować kolor ciemnoniebieski. Co więcej, plamy na paznokciu nie zawsze są widoczne na początkowym etapie, co przekłada się na to, że nowotwór paznokcia zostaje wykryty dużo później. Wraz z rozwijaniem się raka chorzy mogą zauważyć większe plamy, natomiast płytka paznokcia zaczyna pękać i się deformuje. W okolicach płytki paznokcia, jak i pod nią możemy też zauważyć krwawiące guzki.
Co więcej, wielu z nas zadaje sobie pytanie, czy czerniak pod paznokciem boli? Otóż okazuje się, że nie, dlatego też nikogo nie powinien dziwić fakt, że wiele osób uważa, że czerniak paznokcia to jedynie skutek urazu paznokcia, a dokładniej niegroźny krwiak, który zniknie za jakiś czas.
ReklamaJak długo rozwija się czerniak paznokcia?
W większości przypadków czerniak paznokcia rozwija się w błyskawicznym tempie. Niestety to nie wszystkie złe wiadomość – w badaniach mają niecharakterystyczny obraz kliniczny oraz nie występuje zbyt często, dlatego też zwykle rokowania czerniaków paznokcia nie są najlepsze, bowiem zmiany wykrywane są zbyt późno. Zaledwie 1/5 czerniaków podpaznokciowych wykrywanych jest w I stadium.
Czarna plama pod paznokciem – przyczyny
Na chwilę obecną nadal nie do końca wiadomo, jakie są przyczyny występowania czerniaków podpaznokciowych. Jeśli chodzi o czerniaki, które występują w innych miejscach, to najczęściej mają one związek ze zbyt dużą ekspozycją skóry na promieniowanie ultrafioletowe. W przypadku raka paznokcia ustalono, że promieniowanie UV może odgrywać jakąś rolę, ale ten czynnik jest dużo mniej znaczący niż jeśli chodzi o czerniaki w zlokalizowane w innym częściach ciała.
Specjaliści najczęściej podają, że przyczynami czerniaka podpaznokciowego mogą być urazy w okolicach paznokci oraz palców, jak również uwarunkowania genetyczne u pacjentów. Istnieją także inne czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia tej choroby – są nimi:
- Zaburzenia odporności;
- przewlekłe infekcje;
- podeszły wiek;
- ciemny fenotyp skóry.
Od kilku lat mówi się również, że na czerniaka podpaznokciowego są też narażone osoby, które regularnie wykonują manicure – zarówno hybrydowy, jak i żelowy. Wynika to z tego, że podczas wykonywania wspomnianych zabiegów, wykorzystuje się lampy, które emitują promieniowanie UV. Aktualnie jednak nie ma dowodów na to, że tego typu zabiegi kosmetyczne są szkodliwe, zatem są to jedynie domniemania.
Jak diagnozuje się raka paznokcia?
Aby zdiagnozować nowotwór paznokcia, trzeba wykonać badanie diagnostyczne, jakim jest dematoskopia. Polega ono na obejrzeniu podejrzanej zmiany za pomocą lupy z podświetleniem, czyli dermastoskopu. Umożliwia to specjaliście obejrzenie zmiany w powiększeniu. Takie badanie trwa zaledwie kilkanaście sekund i nie wiąże się z żadnym bólem. W sytuacji gdy będzie podejrzenie, że jest to zmiana nowotworowa, to niezbędne będzie wykonanie badania – biopsji, którą zleci lekarz wykonujący badanie.
Czy czerniak paznokcia daje przerzuty?
Czarniak podpaznokciowy jest bardzo trudny do wykrycia, a jak by tego było mało – daje przerzuty do innych organów – np. płuc. Komórki nowotworowe najpierw trafiają do węzłów chłonnych, a później do krwiobiegu, zatem mogą rozprzestrzeniać się po całym ciele człowieka.
Jak leczy się czerniaka podpaznokciowego?
Sposób leczenia czerniaka paznokcia polega m in na usunięciu paznokcia. Bardzo często usuwa się – płytkę paznokciową, łożysko, czy też macierz. Warto jednak wspomnieć, że zakres resekcji jest uzależniony od stadium zaawansowania nowotworu. W przypadku czerniaka w zaawansowanym stadium najczęściej lekarze decydują się na zabieg amputacji palca, zazwyczaj na poziomie stawów śródręczno-paliczkowych. Wraz z upływem czasu, zauważamy, że coraz częściej wykonuje się zabiegi funkcjonalne techniką chirurgii mikrograficznej Mohsa. Polegają one na usunięciu części paliczka – tak leczy się czerniak paznokcia in situ. Jeśli jednak wystąpiły przerzuty do innych organów, to najprawdopodobniej nie obejdzie się bez chemioterapii, radioterapii lub immunoterapii.
ReklamaNowotwór paznokcia – statystyki
Mimo że czerniak to rzadko występujący nowotwór w Polsce, to jednak każdego roku taką diagnozę słyszy nawet 2500 pacjentów! Czerniak zazwyczaj kojarzy nam się ze znamionami, które znajdują się na twarzy, plecach, czy kończynach. Trzeba jednak wiedzieć, że choroba ta może również się rozwinąć np. w obrębie paznokcia. Niestety czerniaka paznokcia łatwo przeoczyć lub też po prostu zignorować (bowiem plamy na paznokciach mogą wynikać z innych powodów np. urazu). To wszystko powoduje, że tego typu nowotwory w naszym kraju są diagnozowane bardzo późno – około 3 lata po pojawieniu się objawów. Wtedy niestety pacjenci mają niewielkie szanse na wyzdrowienie.
Czy czarna plama pod paznokciem to zawsze rak?
Gdy zauważysz u siebie zmianę pod paznokciem w kolorze innym niż skóra, to nie panikuj! Niekoniecznie musi to być czerniak paznokcia. Bardzo często okazuje się, że to po prostu zgromadzona krew pod paznokciem i krwiak podpaznokciowy. Infekcje grzybicze również mogą przypominać czerniak podpaznokciowy.
