Tarczyca, narząd w kształcie motyla znajdujący się w szyi, odpowiada za produkcję i wydzielanie hormonów, które kontrolują metabolizm organizmu. Gdy choruje tarczyca — choruje całe ciało. Tarczyca odpowiada za wiele procesów życiowych i tak naprawdę reguluje pracę całego organizmu. Jeśli masz problem z tarczycą, odczuwać możesz to na wiele sposobów.
ReklamaZa co odpowiada tarczyca
Tarczyca to narząd wydzielający hormony odpowiedzialne za regulację przemian metabolicznych. Są nimi: tyroksyna (T4) oraz trójjodotyronina (T3). Regulują one metabolizm, temperaturę ciała i pracę serca co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tarczycy.
Tarczyca jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które kontrolują, jak organizm wykorzystuje energię, produkuje białka i wchłania jod. Kiedy nie produkuje wystarczającej ilości hormonu tarczycy lub produkuje jego nieprawidłowe ilości, rozwija się u Ciebie choroba zwana niedoczynnością tarczycy (niska czynność tarczycy).
Hormony tarczycy pomagają zamienić jedzenie w energię, zwiększając tempo, w jakim organizm spala kalorie. Mają również wpływ na to, jak organizm wykorzystuje tłuszcz i węglowodany. Są niezbędne dla normalnego wzrostu i rozwoju w czasie ciąży i dzieciństwa, a także zdrowia kości u dorosłych.
Hormon tarczycy kontroluje wiele procesów w organizmie, w tym:
- jak szybko Twój organizm zużywa energię;
- jak wrażliwe jest Twoje ciało na inne hormony;
- jak organizm wykorzystuje białka, węglowodany i tłuszcze na energię.
Choroby tarczycy
Istnieje wiele różnych rodzajów chorób tarczycy, w tym:
Niedoczynność tarczycy — kiedy tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości swoich hormonów. Niedobór hormonów tarczycy może powodować zmęczenie, depresję i przyrost wagi.
Nadczynność tarczycy — tarczyca wytwarza zbyt dużo hormonu tarczycy. Nadczynność tarczycy może powodować zmiany w zachowaniu lub nastroju, utratę wagi bez podejmowania prób, zwiększony apetyt i kołatanie serca.
Guzki tarczycy — wzrost na powierzchni tarczycy, który może powodować nadczynność lub niedoczynność tarczycy, jeśli jest niedoczynny.
Zapalenie tarczycy Hashimoto — Autoimmunologia tarczycy występuje, gdy twój układ odpornościowy myli tarczycę z obcym najeźdźcą i atakuje ją. Może powodować bezbolesne powiększenie tarczycy (wole). Choroba Hashimoto może również prowadzić do niedoczynności tarczycy. W rzadkich przypadkach może być związana z nadczynnością tarczycy.
Choroba Gravesa Basedowa. Choroba Gravesa to stan, który powoduje nadprodukcję hormonu tarczycy przez przysadkę mózgową, a także powiększenie tarczycy (wole).
Rak tarczycy. Rak tarczycy występuje, gdy złośliwe komórki tworzą się w tkankach tarczycy i zaczynają rosnąć agresywnie i niekontrolowanie.
Objawy nadczynności tarczycy
Nadczynność tarczycy jest wynikiem nadczynności gruczołu tarczowego. Jeśli tarczyca produkuje zbyt dużo hormonu zwanego tyroksyną, jest to znane jako nadczynność tarczycy.
Oznaki i objawy chorób tarczycy obejmują:
- ogólne zmęczenie;
- niepokój, drażliwość;
- nierównomierny sposób bicia serca;
- problemy ze snem;
- osłabienie siły mięśniowej, szczególnie w rękach i nogach;
- zaparcia lub biegunka;
- zaburzenia miesiączkowania (częste i obfite miesiączki);
- zmniejszone libido;
- zwiększona potliwość w nocy;
- drżenie rąk;
- uczucie gorąca;
- nietolerancja ciepła;
- utrata wagi pomimo zwiększonego apetytu;
- słabe, wypadające włosy.
Nadczynność tarczycy objawy skórne
Objawy nadczynności tarczycy mogą pojawić się nagle lub rozwijać się w czasie. Skóra jest największym organem ciała i może być dotknięta przez wiele warunków. Nadczynność guzków tarczycy jest jednym z takich warunków, które mogą wpływać na skórę. Podczas nadczynności tarczycy może wystąpić zwiększona potliwość. Wpływa to również na stan naszych włosów i paznokci — są cienkie i łamliwe.
W niektórych przypadkach może wystąpić trądzik i sucha skóra, ze zdolnością do pęknięć (szczególnie na łokciach).
Leczenie nadczynności tarczycy
Opcje leczenia obejmują terapię lekami i leczenie jodem radioaktywnym. Leki mogą pomóc zmniejszyć objawy i spowolnić lub zatrzymać proces chorobowy. Usunięcie całości lub części tarczycy może być wymagane w niektórych przypadkach.
Leki na nadczynność tarczycy
Leki na nadczynność tarczycy obejmują leki przeciwtarczycowe, takie jak propylotiouracyl (Thyrosan) i tiamazol (Thyrozol, Metizol), które blokują produkcję hormonu tarczycy poprzez zakłócanie syntezy T3 i T4. Lekarstwa te zwykle potrzebują kilku tygodni, aby zadziałać, mogą powodować skutki uboczne, takie jak biegunka czy nudności.
Leczenie jodem promieniotwórczym
Leczenie jodem radioaktywnym nadczynności tarczycy jest stosunkowo bezpieczną i skuteczną metodą leczenia. Może być stosowany do leczenia nienowotworowych guzków w tarczycy, lub całego gruczołu, jeśli jest nadczynny.
Leczenie jodem radioaktywnym jest często stosowane jako pierwsza linia leczenia nadczynności tarczycy. Polega ono na wstrzyknięciu niewielkiej ilości radioaktywnego jodu do żyły w ramieniu. Następnie wykonuje się USG tarczycy, aby sprawdzić, czy wszystkie nieprawidłowe komórki zostały zniszczone przez promieniowanie.
Operacja
Operacja usunięcia tarczycy jest częstym sposobem leczenia nadczynności tarczycy. Większość osób, które mają operację nie potrzebują dalszego leczenia. Głównym leczeniem nadczynności tarczycy jest operacja usunięcia całej lub części tarczycy.
Niedoczynność tarczycy objawy
Niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonu tyroksyny. Jest to powszechne schorzenie i zwykle rozwija się we wczesnej dorosłości, choć niektórzy ludzie mają je od dzieciństwa. Istnieje wiele objawów niedoczynności tarczycy, i mogą się różnić od osoby do osoby. Niektóre wspólne objawy obejmują:
- Przyrost masy ciała,
- zmęczenie i niski poziom energii,
- suchość skóry i wypadanie włosów,
- wrażliwość na zimno (hipotermia),
- skurcze mięśni i bóle stawów,
- depresja,
- zaparcia.
Istnieją dwa rodzaje niedoczynności tarczycy:
Pierwotna niedoczynność tarczycy występuje, gdy twoja tarczyca nie produkuje wystarczająco dużo hormonów na własną rękę.
Wtórna niedoczynność tarczycy występuje, gdy przysadka mózgowa nie wytwarza wystarczającej ilości hormonu stymulującego tarczycę (TSH), który sygnalizuje tarczycy wytwarzanie większej ilości hormonów.
Jak leczyć niedoczynność tarczycy?
Leczenie niedoczynności tarczycy obejmuje przyjmowanie syntetycznych tabletek z hormonem tarczycy (lewoturoksyna). Długotrwałe stosowanie tych leków może zwiększyć ryzyko wystąpienia raka, dlatego ważne jest, aby najpierw rozważyć inne opcje leczenia. W niektórych przypadkach, takich jak w przypadku choroby Hashimoto lub poporodowego zapalenia tarczycy, przyjmowanie leków może nie być w ogóle konieczne.
Tarczyca u mężczyzn objawy
U mężczyzn choroby tarczycy są przyczyną zmniejszonego libido i powodują zaburzenia erekcji. Niekiedy może wystąpić również powiększenie piersi u mężczyzn nieprzyjmujących sterydów, lub suplementów estrogenowych. Mężczyźni mogą również doświadczyć przyrostu masy ciała, pomimo ćwiczeń czy stosowania diety co może powodować spowolnienie metabolizmu w przypadku niedoczynności tarczycy. Może wystąpić również osłabienie mięśni, co może być dość niekomfortowe dla osób uprawiających sport.
Przyczyny niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy jest powszechnym stanem, który może wpływać na Twój metabolizm, poziom energii i masę ciała. Występuje, gdy Twoja tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonu tarczycy. Może się to zdarzyć, jeśli gruczoł jest uszkodzony lub jeśli przysadka mózgowa nie produkuje wystarczającej ilości hormonu stymulującego tarczycę (TSH).
Niedoczynność tarczycy może rozwinąć się w każdym wieku, ale jest bardziej powszechna u starszych dorosłych. Do częstych przyczyn niedoczynności tarczycy należą:
Choroba Hashimoto — zaburzenie autoimmunologiczne, które uszkadza tarczycę i uniemożliwia jej wytwarzanie wystarczającej ilości hormonu tarczycy
Starzenie się — wraz z wiekiem tarczyca może stać się mniej aktywna i produkować niższy poziom hormonu
Inne warunki — niektóre rodzaje raka, ciężkie urazy głowy, operacje na obszarze szyi, infekcje, niektóre leki i zabiegi radiacyjne na obszarze szyi mogą powodować niedoczynność tarczycy
ReklamaNieleczona niedoczynność tarczycy
Nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do wielu powikłań, w tym:
- Choroby serca,
- osteoporoza,
- niepłodność,
- osłabienie umysłowe i demencja,
- niska temperatura ciała (hipotermia),
- zaparcia.
Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy
Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie jest stanem, w którym układ odpornościowy organizmu atakuje tarczycę.
Co powoduje przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy?
W większości przypadków przyczyna przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy jest nieznana. Jednak niektórzy ludzie mają dziedziczną predyspozycję genetyczną do tego stanu. Kobiety są bardziej narażone na rozwój przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy niż mężczyźni.
Przewlekłe zapalenie tarczycy może być również wywołane przez niektóre infekcje lub leki. Jeśli miałaś wcześniej infekcję lub przyjmowałaś antybiotyki, lub tabletki antykoncepcyjne, które wpływają na Twój układ odpornościowy, możesz być w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju tego schorzenia.
Objawy są podobne do objawów nadczynności tarczycy spowodowanej chorobą Gravesa-Basedowa. Może również wpływać na stan psychiczny chorego, poprzez wystąpienie agresji, lęków i napadów złości. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule pt. Nadczynność tarczycy objawy psychiczne.