Wstrząs anafilaktyczny to silna reakcja organizmu w odpowiedzi na kontakt z substancją uczulającą. Jest to stan bardzo niebezpieczny dla zdrowia, dlatego należy jak najszybciej udzielić osobie poszkodowanej odpowiedniej pomocy. Czym dokładnie jest anafilaksja i co prowadzi do nawrotu objawu wstrząsu? Jakie są objawy wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego i jak w prawidłowy sposób im przeciwdziałać?
ReklamaCzym jest wstrząs anafilaktyczny?
Alergie są jednymi z powszechniej występujących dolegliwości wśród ludzi. Ich przebieg może być zarówno bardzo łagodny, gdzie kontakt z alergenem wywoła co najwyżej podrażnienie naszego ciała, a może również powodować wystąpienie poważnych, gwałtownych reakcji organizmu, które zagrażają naszemu zdrowiu i życiu. W przypadku wystąpienia anafilaksji mamy do czynienia właśnie z tą drugą sytuacją — jest to bardzo silna i bardzo szybko przebiegająca reakcja na czynnik alergiczny, w przypadku której wstrząs jest najgroźniejszym i zagrażającym życiu objawem. Osoby cierpiące na ciężkie postacie alergii muszą szczególnie uważać i robić wszystko, co w ich mocy, by minimalizować ryzyko kontaktu z czynnikiem podrażniającym.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Z naukowego punktu widzenia anafilaksja jest reakcją ogólną lub systemową, która występuje natychmiast w momencie kontaktu z alergenem. Zmagają się z nią osoby w każdym wieku, zarówno dzieci, jak i dorośli. Wywołujące wstrząs anafilaktyczny objawy obejmują skórę i tkankę podskórną, a także drogi oddechowe, układ pokarmowy i układ krążenia. Zaliczamy do nich kolejno takie sygnały ze strony organizmu, jak:
- pokrzywka i zaczerwienienie skóry;
- obrzęk w okolicach ust, a także wewnątrz jamy ustnej (język, gardło);
- chrypka;
- kaszel, duszność i problemy z oddychaniem;
- nagły nieżyt nosa;
- nudności, ból brzucha i wymioty;
- spadek ciśnienia tętniczego o charakterze nagłym.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego pojawiają się bardzo szybko po kontakcie z substancją drażniącą, a ich kumulacja może prowadzić także do utraty przytomności. Ponieważ ich przebieg jest gwałtowny, udzielenie pierwszej pomocy w sprawny sposób jest bardzo ważne dla osoby doświadczającej tej reakcji.
Jak pomóc osobie podczas przebiegu wstrząsu anafilaktycznego?
Ponieważ wstrząs jest zdarzeniem nagłym i niebezpiecznym dla zdrowia, a często też zagrażającym życiu, udzielenie pierwszej pomocy w sposób prawidłowy i szybki jest kluczowe dla zdrowia pacjenta. Środkiem, który powinniśmy użyć w takiej sytuacji jest epinefryna, czyli adrenalina podawana domięśniowo. Dużą rolę odgrywają także leki przeciwhistaminowe. Osoby świadome swojej ciężkiej reakcji na czynniki alergiczne zwykle posiadają ze sobą ampułko-strzykawkę zawierającą ten środek — z tego powodu zawsze warto w pierwszej kolejności zapytać, czy poszkodowany go posiada. Podanie epinefryny to pierwszy i najważniejszy krok udzielania pierwszej pomocy przy tego typu wypadku.
Udzielając wsparcia osobie uczulonej, należy pamiętać, że objawy wstrząsu anafilaktycznego pojawiają się w wyniku reakcji organizmu na alergen. Jeżeli tylko mamy taką możliwość, należy odsunąć chorego lub usunąć czynnik wywołujący reakcję z jego najbliższego otoczenia. Nawrót objawów wstrząsu jest możliwy, jeżeli nie wykonamy tego działania. Następnymi, równie istotnymi krokami powinno być położenie pacjenta w pozycji bezpiecznej, zawołanie pomocy i wezwanie karetki pogotowia. Jeżeli osoba doznająca wstrząsu jest nieprzytomna, należy również sprawdzić drożność jej dróg oddechowych.
Co może się wydarzyć z powodu wstrząsu anafilaktycznego?
Przyczyny wstrząsu anafilaktycznego są proste — kontakt z czynnikiem wywołującym alergię u pacjenta. Skutkiem tego kontaktu jest wiele niepokojących i zagrażających zdrowiu oraz życiu objawów, włącznie z uniemożliwieniem oddychania przez opuchnięte drogi oddechowe oraz spadkiem ciśnienia tętniczego. Jeżeli nie zareagujemy w porę i nie udzielimy pomocy — a także nie wezwiemy profesjonalnej pomocy — osoba doznająca wstrząsu może znacznie ucierpieć na zdrowiu. W skrajnych przypadkach przy wstrząsie anafilaktycznym osoba doświadczająca objawów może nawet umrzeć, ponieważ anafilaksja to jak najbardziej zagrażająca życiu reakcja organizmu.
ReklamaJak zabezpieczyć się przed wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego?
W sytuacji, gdy jesteśmy świadkiem wstrząsu, należy jak najszybciej podjąć działania pierwszej pomocy, ponieważ mogą one uratować życie poszkodowanej osoby. Z kolei, jeżeli sami jesteśmy alergikami lub mamy podejrzenia co do możliwości występowania u nas objawów alergicznych, zdecydowanie powinniśmy przebadać się pod tym kątem, a także zaopatrzyć w ampułko-strzykawkę zawierającą domięśniową adrenalinę. Z badań naukowych wynika, że do najbardziej zagrożonej wstrząsem grupy zaliczają się właśnie osoby nieświadome obecności swoich alergii.
