Niewydolność wątroby to bardzo poważne schorzenie wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Nieleczone zaburzenia funkcjonowania tego narządu wiążą się z bardzo poważnymi konsekwencjami, dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnostyka i odpowiednie leczenie. Jakie są najczęstsze objawy i przyczyny niewydolności wątroby? Jak leczyć niewydolność wątroby? Odpowiedź w artykule!
Zadania i funkcje wątroby
Wątroba to narząd wchodzący w skład układu pokarmowego. Pełni wiele istotnych funkcji wykraczających daleko poza rolę związaną z trawieniem. Do głównych funkcji wątroby zaliczamy:
- Detoksykację — Wątroba odgrywa kluczową rolę w oczyszczaniu organizmu z toksyn, eliminując szkodliwe substancje, takie jak produkty przemiany materii, leki, alkohol i inne.
- Produkcję żółci — Wątroba odpowiedzialna jest za produkcję żółci, która odpowiada za przekształcanie tłuszczów i ułatwia wchłanianie substancji odżywczych.
- Funkcję magazynującą — Wątroba magazynuje składniki odżywcze takie jak witaminy (A, B12, C i D, żelazo) niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu i uwalnia je do krwiobiegu w zależności od zapotrzebowania organizmu. Wątroba gromadzi również glikogen, który jest formą zapasowej glukozy.
- Funkcję immunologiczną — Wątroba usuwa z organizmu toksyny, bakterie i wirusy szkodliwe dla organizmu.
Co to jest niewydolność wątroby?
Niewydolność wątroby to sytuacja, w której wątroba przestaje działać prawidłowo i nie jest w stanie wykonywać swoich ważnych funkcji.
Wyróżniamy dwa rodzaje tej choroby:
- Przewlekłą niewydolność wątroby — Ten rodzaj niewydolności wątroby charakteryzuje się trwałą i postępującą dysfunkcją wątroby. Rozwija się stopniowo zwykle przez lata, aż do momentu, gdy wątroba nie jest w stanie pełnić swoich funkcji. Grupę tę obejmuje marskość wątroby, przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby, przewlekłe zrazikowe zapalenie wątroby.
- Ostrą niewydolność wątroby — To nagłe upośledzenie funkcji wątroby, które rozwija się w krótkim czasie. Ostra niewydolność wątroby jest stanem pilnym, który najczęściej wymaga hospitalizacji. Powodem ostrej niewydolności wątroby może być przedawkowanie paracetamolu, zatrucie grzybami, wirusowe zapalenie wątroby, choroba Wilsona czy ostre niedotlenienie wątroby.
Objawy niewydolności wątroby
Prawidłowa praca wątroby jest niezbędna do właściwego funkcjonowania organizmu. Początkowe objawy mogą być nieodczuwalne i opierać się na dyskomforcie związanym z trawieniem, czyli wzdęciami, uczuciem pełności lub odbijaniem. Jednak, gdy dolegliwości nie ustępują przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem.
Przewlekła niewydolność wątroby we wczesnym stadium może objawiać się:
- kłuciem w okolicach wątroby,
- osłabieniem,
- zmniejszeniem masy ciała,
- utratą apetytu,
- uczuciem pełności po jedzeniu,
- wzdęciami,
- odbijaniem,
- swędzeniem skóry,
- siniakami,
- sennością,
- żółtą barwą skóry i gałek ocznych,
W miarę postępowania choroby, gdy jej stan już jest bardziej zaawansowany, niewydolność wątroby może objawiać się już w sposób niebezpieczny dla organizmu. Pojawia się:
- żółtaczka,
- powiększenie wątroby,
- płyn w jamie brzusznej,
- żylaki przełyku,
- żylaki odbytu,
- obrzęki nóg w okolicach kostki,
W początkowej fazie rozwoju schorzenia, trudno rozpoznać objawy chorej wątroby, jednak pewne symptomy mogą wskazywać na nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu.
Z ostrą niewydolnością wątroby wiążą się podobne objawy, ale dodatkowo pojawia się encefalopatia wątrobowa, jak również w niektórych przypadkach śpiączka wątrobowa.
Encefalopatia wątrobowa polega na zaburzeniach neurologicznych i psychicznych, które wynikają z upośledzonej zdolności wątroby do usuwania z krwi amoniaku i innych produktów przemian związków azotowych.
Przyczyny niewydolności wątroby
Niewydolność wątroby to stan, w którym organ, jakim jest wątroba, nie spełnia swoich funkcji. Przyczyny niewydolności wątroby mogą być różne, jednak nieleczone mogą doprowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.
Przyczyną przewlekłej niewydolności wątroby mogą być:
- przewlekłe nadużywanie alkoholu,
- niewłaściwa dieta,
- nowotwór wątroby,
- przebyte wirusowe zapalenie wątroby.
Ostra niewydolność wątroby spowodowana jest najczęściej:
- zatruciem lekami hepatotoksycznymi,
- zatruciem toksynami,
- ostrym stłuszczeniem wątroby,
- zaburzeniami metabolicznymi.
Diagnostyka niewydolności wątroby
Diagnostyką i leczeniem schorzeń wątroby zajmuje się hepatolog. Centrum Medyczne Port Zdrowia oferuje kompleksową opiekę medyczną specjalistów, w tym lekarzy chorób wątroby i chorób zakaźnych. Podczas wizyty, w celu postawienia diagnozy hepatolog skieruje na:
- Badanie krwi — w badaniach laboratoryjnych pomocne jest oznaczenie stężenia glukozy, morfologia czy pomiar poziomu bilirubiny.
- Badanie obrazowe — USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny pozwalają na ocenę obecności zmian strukturalnych czy ewentualnych powiększeń wątroby.
- Biopsję narządu — pobranie próbki tkanki wątroby, która jest analizowana pod mikroskopem, pozwala ocenić stopień uszkodzenia wątroby, marskość wątroby oraz obecność nowotworów.
Leczenie niewydolności wątroby
Leczenie niewydolności wątroby zależne jest od przyczyny i stopnia zaawansowania schorzenia.
- Leczenie farmakologiczne — lekarz może zalecić stosowanie leków, które mają na celu kontrolowanie objawów.
- Zdrowa dieta — w przypadku niewydolności wątroby dieta odgrywa bardzo istotną rolę. Zaleca się dietę o lekkostrawną, ubogą w białko i tłuszcze oraz unikanie spożycia alkoholu.
- Wsparcie psychologiczne — niewydolność wątroby może mieć wpływ na zdrowie psychiczne i emocjonalne pacjenta. Wsparcie psychologiczne może pomóc w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, lękiem czy nawet w niektórych przypadkach depresją.
- Przeszczep wątroby — w sytuacji, gdy wyczerpią się wszystkie metody leczenia i stan pacjenta nie poprawia się, a objawy wręcz się nasilają, jedynym ratunkiem dla pacjenta jest przeszczep.
Niewydolność wątroby — konsekwencje
Niewydolność wątroby to bardzo poważne schorzenie niosące ze sobą wiele konsekwencji dla organizmu. Najważniejszymi powikłaniami są:
- Obrzęki — Niewydolność wątroby może prowadzić do zatrzymania płynów w organizmie człowieka, co objawia się jako obrzęki kończyn, wodobrzusze oraz obrzęki w innych częściach ciała.
- Niedobór detoksykacji — Niewydolność wątroby prowadzi do upośledzenia zdolności oczyszczania organizmu z toksyn, co może spowodować gromadzenie się szkodliwych substancji we krwi.
- Zaburzenia krzepnięcia krwi — Wątroba odpowiedzialna jest za produkcję czynników krzepnięcia krwi. W przypadku niewydolności wątroby, produkcja czynników zostaje zaburzona, co może skutkować skłonnością do krwawień zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych.
- Encefalopatia wątrobowa — Objawami tego schorzenia są zaburzenia świadomości, drżenie rąk, a w zaawansowanych przypadkach nawet śpiączka.
- Choroby układu krążenia — Skutkiem niewydolności wątroby może być wzrost ciśnienia w naczyniach żylnych w obrębie wątroby, co prowadzi do takich powikłań jak żylaki przełyku czy krwawienia z przewodu pokarmowego.
Dieta a niewydolność wątroby
Skuteczność leczenia niewydolności wątroby zależy bardzo od prawidłowej diety. Oto kilka zaleceń dietetycznych:
- Zaleca się spożywanie 5 niewielkich posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu.
- Należy pić dużo wody mineralnej oraz słabe herbaty bez cukru.
- Należy unikać alkoholu.
- Zaleca się spożywanie zdrowych tłuszczów.
- Warto ograniczyć spożycie białka.
- Należy jeść dużo warzyw zarówno gotowanych, jak i surowych.
Każdy plan diety powinien być dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta, dlatego warto skonsultować się z dietetykiem.
Podsumowanie
Przyczyny niewydolności wątroby mogą być zróżnicowane, dlatego konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania, zidentyfikuje przyczynę i dostosuje odpowiednie leczenie.
