Nasz organizm posiada zdolność do wytwarzania kolagenu, ale z wiekiem i w wyniku spadku metabolizmu ta zdolność produkcyjna maleje. Ponadto, z żywieniowego punktu widzenia, nasza dieta w coraz większym stopniu opiera się na produktach pozyskiwanych z czystych części zwierząt, z pominięciem kości, ścięgien i skóry, które są częściami zwierząt najbogatszymi w kolagen. Z tego względu spożycie składników odżywczych jest obecnie niskie.
ReklamaPocząwszy od 50. roku życia może być wskazana suplementacja kolagenu. U sportowców i osób obciążonych wysiłkiem fizycznym, nawet wcześniej. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej o tym, jakie są rodzaje kolagenu i gdzie go możemy spotkać. Jeśli chcesz dogłębniej poszerzyć swoją wiedzę, to Kolagen4U ci w tym pomoże. Znajdziesz tam najważniejsze informacje związane z kolagenem oraz opisy najpopularniejszych suplementów związanych z kolagenem. Warto wiedzieć, jak ważnym elementem jest w naszym organizmie i co warto robić, aby utrzymać odpowiednią ilość tego białka.
Rodzaje kolagenu
Istnieje wiele typów, które różnią się w zależności od narządów, w których się znajdują. Posiadają one różną informację genetyczną pochodzącą z tych samych aminokwasów. Ponad 90% kolagenu w organizmie człowieka to kolagen typu 1.
Kolagen typu 1. tworzą włókna, które są zgrupowane razem i tworzą łańcuchy, których główną funkcją jest zapewnienie ciału elastyczności i odporności. Jest obecny w tkankach, które muszą wytrzymać siły mechaniczne. Znajduje się on między innymi w skórze, ścięgnach i kościach. Ma również zasadnicze znaczenie w procesie tworzenia macierzy kostnej, w której znajdują się kryształy hydroksyapatytu.
Kolagen typu 2. znajduje się w chrząstce. Jego wymiary i wydłużony kształt są podobne do kolagenu typu 1. Ten kolagen jest również ważny dla skóry. Właściwości smarujące chrząstki zawdzięczają włóknom kolagenowym typu 2. i kwasowi hialuronowemu, które tworzą podporę, do której przyczepiają się proteoglikany. Natomiast kolagen typu 3. występuje w mięśniach, żyłach, skórze i różnych gruczołach w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest wspomaganie pracy narządów ciała.
Różnice między żelatyną a kolagenem
Żelatyna ma wiele zastosowań w przemyśle spożywczym, cukierniczym, farmaceutycznym i fotograficznym. Stanowi podstawę kolagenu. Żelatyna jest produktem wytwarzanym przez człowieka. Kiedy żelatyna jest poddawana procesowi hydrolizy, tj. kiedy jej łańcuchy białkowe zostają przerwane, otrzymuje się kolagen, który stosujemy w suplementach diety.
Aminokwasy są identyczne w obu produktach, ale ich biodostępność jest lepsza w kolagenie hydrolizowanym, ponieważ proces ten rozbija białka na mniejsze cząsteczki zwane peptydami i aminokwasami, które są łatwiejsze do strawienia. Trawienie żelatyny zależy wyłącznie od działania enzymu — proteazy, podczas gdy w przypadku hydrolizowanego kolagenu działanie to jest bardziej bezpośrednie.
Źródła kolagenu
Kolageny pochodzą z różnych źródeł. Pod względem składu pierwiastkowego są one praktycznie takie same. Nie posiadają one rdzeniowego DNA i dlatego organizm nie identyfikuje ich jako należących do określonego gatunku.
Zalety kolagenu nie zależą tak bardzo od gatunku, z którego jest pozyskiwany, ale od techniki i stopnia hydrolizy, aby jak najlepiej go wykorzystać. Proces hydrolizy kolagenu w laboratorium jest procesem, w którym oprócz oczyszczenia białka, jest ono frakcjonowane i pozostają peptydy o określonej wielkości i aminokwasy, które możemy wykorzystać.
Najczęściej stosowanym źródłem kolagenu typu 1. jest kolagen wołowy i wieprzowy, kolagen rybi jest natomiast droższy. Niektórzy wskazują, że jest on bardziej przydatny, ale wniosek ten jest wątpliwy. Drób, mostek z kurczaka i chrząstka rekina są źródłem kolagenu typu 2. Kolagen z chrząstki rekina jest rzadkością i ciężko go kupić na rynku.
ReklamaKolagen i skóra
Organizm dostarcza kolagen przede wszystkim do ważnych narządów: płuc, serca, tętnic itd., a jego początkowy deficyt jest widoczny w skórze od 25 roku życia. Szacuje się, że do 40 roku życia kolagen zmniejsza się o 1% rocznie.
W miarę upływu lat działanie fibroblastów pogarsza się. Fibroblasty to komórki, których funkcją jest synteza i utrzymywanie macierzy pozakomórkowej, a także synteza elastyny i kolagenu, dzięki czemu tkanki skóry zachowują elastyczność i spójność. Z biegiem lat tkanka skórna ulega dezorganizacji i rozluźnia się. Z wiekiem część kolagenu ulega sprzężeniu z glukozą i staje się bezużyteczna, przez co skóra, w wyniku pogorszenia funkcji kolagenu, zatrzymuje mniej wody, staje się odwodniona i traci strukturę. Jednym słowem: starzeje się.
Czynnikami wpływającymi na to pogorszenie są również nadmierna ekspozycja na słońce, zanieczyszczenie środowiska i styl życia. Aby zachować zdrowie skóry i włosów, zaleca się łączenie hydrolizowanego kolagenu z kwasem hialuronowym i przeciwutleniaczami.
Osłabienie kości – kolagen w sporcie
Kiedy jesteśmy pytani o zdrowie kości u osób starszych, zwłaszcza u kobiet po menopauzie, od razu myślimy o wapniu i witaminie D, ale nie zastanawiamy się nad kolagenem, a to przecież on odgrywa bardzo ważną rolę. Kości są bogate w kolagen, który zapewnia im zdrową strukturę. Jest bardzo ważny dla kości i nadaje im spójność. Zadbajmy więc o siebie skupiając się na wapniu, witaminie D3 i ćwiczeniach, ale nie zapominajmy o kolagenie.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, kolagen jest przydatny dla sportowców. Jego suplementacja jest w tym przypadku zalecana nawet u osób młodych. Rezultaty są widoczne szybciej, już po 1 lub 2 miesiącach, niż u osób powyżej 50 roku życia, które wymagają dłuższych zabiegów. Obecnie trwają liczne dyskusje na temat lepszej skuteczności kolagenu w porównaniu z białkiem serwatkowym.
Kolagen a dieta wegetariańska
Kolagen roślinny nie występuje. Mówiąc o kolagenie morskim, marki odnoszą się do kolagenu rybiego. Istnieją stuprocentowe odpowiedniki roślinne, ale nie sam kolagen, oparte na glikoproteinach, otrzymywanych z drożdży stosowanych w kosmetyce, które działają jako dobre środki nawilżające skórę i wzmacniające włosy.
Jeśli z powodów osobistych nie zdecydujemy się na spożywanie kolagenu, nasz organizm może pozyskiwać aminokwasy potrzebne do produkcji kolagenu z różnych źródeł roślinnych, takich jak rośliny strączkowe, owoce i orzechy.
ReklamaW tym przypadku ważne jest, aby wegetarianin łączył różne źródła białka roślinnego, takie jak rośliny strączkowe ze zbożami, na przykład w celu zmniejszenia ilości aminokwasów ograniczających, które mogą utrudniać jego wykorzystanie. Inną dobrą alternatywą jest połączenie lizyny z witaminą C, które oferują niektóre marki suplementów. Witamina C powinna być zawsze dodawana, gdy ma być wytwarzany kolagen, w celu utworzenia podstawowego aminokwasu kolagenu zwanego hydroksyproliną.
