chemia w żywności

Dwutlenek siarki w żywności (znany jako SO2, E220) to bardzo kontrowersyjny temat. Jest konserwantem spożywczym, ale znamy go również z innej strony. To przede wszystkim produkt uboczny przy spalaniu odpadów, jest też jednym ze składników smogu. Jest więc toksyczny zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla człowieka.

Reklama

Dwutlenek siarki SO2  – składnik chemiczny

Dwutlenek siarki jest mocno drażniący dla skóry, może wywoływać silne mdłości przy wdychaniu. Wdychany długotrwale może prowadzić do śmierci człowieka. Jako ciekawostka, wykorzystuje się go do dezynfekcji uli pszczelich poprzez jego spalanie w zamkniętym ulu.

Powstały przy spalaniu dym zabija wszelkiego rodzaju choroby i drobnoustroje. Jeśli cofniemy się do szkolnych lat, przypomną nam się różnorodne substancje powstające przy eksperymentach na lekcji chemii… SO2 jest jednym z nich, a konkretnie tym o najbardziej drażniącym zapachu. Czy coś, co drażni nawet nasze zmysły może być bezpieczne do spożycia? Zdrowy rozsądek podpowiada, że nie – i w tym przypadku powinniśmy się nim kierować.

Dwutlenek siarki w żywności i jego zastosowanie

Dwutlenek siarki jest składnikiem używanym przeważnie do konserwowania żywności o kwaśnym odczynie pH. Możemy znaleźć go między innymi w dżemach, marmoladach, przecierach, napojach alkoholowych i suszonych owocach. Warto wspomnieć, że może być używany tylko do przetworów. Świeże warzywa i owoce z pewnością nie będą konserwowane dwutlenkiem siarki, gdyż jest to zabronione.
Co najdziwniejsze, określona jest ilość w jakiej człowiek może spożywać dwutlenek siarki. Jest to 0,7 mg/kg masy ludzkiego ciała czyli dla osoby o wadze 80 kg będzie to 56 mg . Producenci nie podają jednak, ile gram lub procent dwutlenku znajduje się w danym produkcie! Nic więc nie da nam ta świadomość, jeśli i tak nie możemy obliczyć, ile dwutlenku zjedliśmy. Być może wraz z rozwojem świadomości konsumentów, firmy zaczną zamieszczać na etykietach tak istotne informacje.

Skutki przedawkowania dwutlenku siarki

U osób z chorobami układu oddechowego (np. u astmatyków), mogą wystąpić mocne ataki duszności. U zdrowego człowieka dwutlenek siarki może natomiast wywołać np. zapalenie oskrzeli, wymioty, ataki migreny. Jest to składnik zdecydowanie odradzany dla kobiet w ciąży! Skoro dziecko pobiera składniki odżywcze, które spożywa matka, wyobraźmy sobie pewną zależność… Dla dorosłego człowieka 0,7mg/kg jest bezpieczne, ale dla nienarodzonego dziecka o niewielkiej wadze, spożyta przez matkę ilość może być silnie szkodliwa. Na świecie wystąpiło nawet kilka przypadków śmierci, spowodowanych wstrząsem wywołanym przez dwutlenek siarki.

Reklama

Co możemy zrobić, aby ustrzec się przed E220?

Owoce to witaminy. W różnych przetworach wykonanych z owoców również poszukujemy tych drogocennych składników! A co, jeśli dowiecie się, że dwutlenek siarki niszczy większość witamin w produkcie? Jedzenie np. dżemu – z zawartością E220 mija się więc z celem, bo niby jemy produkt wytworzony z owoców, a jednak witamin prawie w nim brak…
Co więc należy zrobić? Wystarczy zapamiętać nazwę E220. Unikając produktów z tym składnikiem na etykietach, dbamy o swoje zdrowie. Zamiast gotowych przecierów bądź dżemów można przyrządzić własne przetwory owocowe. A, jako że świeże owoce i warzywa są wolne od dwutlenku siarki – czas zacząć spożywać ich więcej dla naszego zdrowia!

Co pierwsze przychodzi nam na myśl, kiedy myślimy o konserwantach

Wiele osób kojarzy substancje konserwujące w żywności jako niebezpieczne dla zdrowia składniki chemiczne. Mają one zastosowanie w produktach, które muszą zachować długi termin ważności. Stosuje się je przede wszystkim po to, aby nie dopuścić do powstania drobnoustrojów i zepsucia produktu, co wydłuża termin zdatny do spożycia.

Reklama

Czy substancje konserwujące są szkodliwe dla zdrowia?

Tak naprawdę wszystko zależy od rodzaju użytej substancji konserwującej. Możemy rozróżnić dwa typy substancji stosowanych podczas produkcji żywności a mianowicie:

• Te pochodzące z natury są mniej szkodliwe dla człowieka, ale w mniejszym stopniu przedłużają trwałość jedzenia.
• Chemiczne substancje z kolei te zapewniają większą ochronę żywności, ale spożywane w nadmiarze mogą być szkodliwe.

Konserwanty chemiczne – czy są złe?

Konserwanty jako składniki chemiczne używane przy produkcji jedzenia, są dokładnie przebadane. Wszystko, co spożywamy, musi przecież przejść szczegółowe badania i zdobyć odpowiednie certyfikaty. W końcu nie chcemy stwarzać zagrożenia dla organizmu. Jak wiadomo – wszystkie substancje na świecie, nawet te naturalne, mogą być szkodliwe w zależności od tego, ile ich spożyjemy. W tym tkwi klucz do tego wszystkiego: konserwantów procentowo jest niewiele w gotowym produkcie. Jeśli spożywamy wiele produktów z zawartością konserwantów, mogą w końcu wpłynąć niekorzystnie na nasz organizm. Ilość wchłanianych substancji konserwujących będzie po prostu większa, niż przy spożywaniu zakonserwowanych pokarmów raz na jakiś czas.

Nazewnictwo konserwantów chemicznych

Identyfikator dla substancji konserwujących to litera E. Każdy składnik konserwujący zaczyna się więc na literę E, po której następuje odpowiedni numer. Określona też jest ilość maksymalna danego składniku w produkcie (w mg).
Do najbardziej szkodliwych konserwantów zalicza się przykładowo:

– E220 (używane do konserwowania np. suszonych owoców) – w nadmiarze przyczynia się do reakcji uczuleniowych i zaostrzenia chorób oddechowych
– E210 (występuje np. w dżemach) – przedawkowanie prowadzi do bólu głowy i wymiotów
– E173 – znane nam także jako… aluminium! (używany przy konserwowaniu ciast) – może być niebezpieczny dla układów: krwionośnego, rozrodczego i nerwowego

Które substancje konserwujące w żywności nam nie zagrażają?

Konserwant kryjący się pod tajemniczą nazwą E101 to nic innego, jak witamina B12. Konserwant, który wspomaga układ nerwowy? Jesteśmy na tak!
Z kolei E406 – agar, może być źródłem cennych składników odżywczych. Ciekawostka dla wielbicieli wegańskiej kuchni: za pomocą agaru można zrobić wegańską galaretkę. Jak widać, substancje konserwujące nie tylko zapobiegają psuciu produktu. Niektóre z nich, pod swoją drugą nazwą pozbawioną literki E, mogą być pełnowymiarowym składnikiem.

Reklama

Więc jak postępować?

Warto zagłębić się w podział na dobre i złe konserwanty. Mając umiejętność rozpoznawania poszczególnych skrótów, nauczymy się świadomie czytać skład produktu. Należy też pamiętać o istotnej kwestii… Wszystko w nadmiarze może prowadzić do skutków ubocznych. Spożywane czegoś z głową z pewnością nie wyrządzi nam krzywdy. Jest też inne wyjście z tej sytuacji. Może, zamiast kupować gotowe produkty, zaczniemy więcej gotować z użyciem świeżych produktów? Wtedy będziemy wolni od konserwantów, najedzeni i szczęśliwi. Nie ma w końcu lepszej frajdy niż przyrządzanie pysznej potrawy samemu!